week 25-2025: (door Mat)
‘Vanuit de zijbeuk’ is de vaste column op de zaterdag, die afwisselend wordt ingevuld door kapelaan Roger en Mat. Ze geven zo hun eigen kijk op persoonlijke ervaringen en gebeurtenissen in ons dorp, binnen de kerk of in ‘de grote wereld’. De ene keer ernstig, dan puntig en uitdagend en een volgende keer met een grote knipoog.
Als ouder worden een last gaat worden
We hopen er natuurlijk allemaal op: tot op hoge leeftijd mentaal en lichamelijk gezond blijven en dat dan uiteindelijk vrij plotseling het kaarsje uitgaat. We spreken dan zelfs van een ‘mooie dood’. Maar vaak loopt het ook anders.
Twee actuele voorbeelden uit mijn eigen omgeving. Beiden zijn priester en tot op hoge leeftijd pastoraal actief gebleven.
De eerste – Joep – kennen we vanaf het moment, dat we in Geleen kwamen wonen, in de parochie waar Joep pastoor was. Nu 50 jaar geleden. We raakten vrij snel bevriend met elkaar en dat is ons verdere leven zo gebleven. Op een gegeven moment moest Joep met zijn pastorale activiteiten stoppen. Vergeetachtigheid maakte zijn werk steeds lastiger en uiteindelijk was opname in een zorginstelling noodzakelijk. Gelukkig was het in deze instelling mogelijk, dat ons ‘Geleens vriendenclubje’ zo af en toe in hun restaurant samen kon lunchen. Ja, zelfs een glaasje wijn was mogelijk. Joep genoot volop van deze samenkomsten .
Dan komt plots het moment, dat de afdeling waarop Joep verblijft, gaat sluiten vanwege een grote renovatie. Hij wordt weggehaald uit zijn inmiddels vertrouwde omgeving en hij raakt het spoor in zijn nieuwe omgeving nog verder bijster. Tot overmaat van ramp krijgt Joep een herseninfarct en raakt rechtszijdig verlamd. Verplaatsing is alleen nog mogelijk met een rolstoel. Gelukkig werkte ook deze instelling volledig mee, toen ik onlangs vroeg, of ons vriendenclubje ook bij hen onze lunchafspraak kan voortzetten. Het afdelingshoofd vind het zelfs fantastisch, dat we dit doen. Al is het geluksmoment mogelijk maar van heel korte duur. Zij en wij gunnen het ‘onze Joep’ van harte!
Nummer twee is Frans – oud-aalmoezenier van Sociale Werken – met wie ik in mijn werk veel van doen had. We konden het goed met elkaar vinden en zochten elkaar ook privé op. Onze vriendschap breidde zich in de loop der jaren ook uit tot Jacqueline en Mar, de huisgenote van Frans. Mar – die dit jaar de 100(!) gaat aantikken – is intussen behoorlijk zorgbehoevend en ook de 92-jarige Frans kan niet meer zonder zorg. Tot voor kort werd deze zorg – deels ook door vrienden – aan huis verleend in hun woning in de Sittardse binnenstad. Nu hebben Frans en Mar noodgedwongen de overstap moeten maken naar een woonzorgcentrum. Omdat Frans na zijn pensionering nog een aantal jaren vicaris van het bisdom was en in die functie o.a. belast met de contacten richting oude en hulpbehoevende priesters, dacht Frans redelijk goed te weten, wat leven in een zorginstelling betekende. Maar zelf deze praktijk ervaren, valt zwaar tegen. Je kunt zelf nauwelijks nog beslissingen nemen en in alles ben je afhankelijk van anderen. Het voelt voor Frans heel sterk, alsof hem zijn zelfstandigheid wordt ontnomen. Toen ik hem een paar weken na de ‘verhuizing’ belde, merkte ik onmiddellijk, dat het niet goed zat. Het zinnetje “Mat, ik had dit nooit moeten doen” zal me nog lang bijblijven. Uiteraard was dit alle reden voor Jacqueline en mij om Frans en Mar snel in hun nieuwe situatie op te zoeken. Waar het Mar voor ons gevoel nog redelijk lukt zich aan de nieuwe situatie aan te passen, lukt dit Frans in het geheel niet. De overgang van de vroegere situatie naar deze is in alles te groot. Daarbij speelt – denk ik – ook wel een rol, dat Frans binnen het bisdom en in bestuurlijke kringen in onze provincie, maar ook bij de vele ‘gewone mensen’ die hij kende, aanzien genoot en in dit ‘zorghuis’ min of meer een nummer is geworden. De altijd goed gemutste en positieve Frans van vroeger, kan maar heel moeilijk met deze nieuwe situatie omgaan. De tijd zal leren of dit uiteindelijk toch gaat lukken. Jacqueline en ik hopen het van harte!
Mat
