week 41-2022: (door Roger)
‘Vanuit de zijbeuk’ is de vaste column op de zaterdag, die afwisselend wordt ingevuld door kapelaan Roger en Mat. Ze geven zo hun eigen kijk op persoonlijke ervaringen en gebeurtenissen in ons dorp, binnen de kerk of in ‘de grote wereld’. De ene keer ernstig, dan puntig en uitdagend en een volgende keer met een grote knipoog.
XXIII
‘Hoeveel mensen werken er eigenlijk, in het Vaticaan?’ werd ooit aan paus Johannes XXIII gevraagd. Het was even stil, en toen klonk er een antwoord: ‘Ongeveer de helft.. hoop ik, toch’. Tal van dit soort anekdotes doen –nog steeds- de ronde, over deze paus uit de jaren ‘60. Humor, en hartelijkheid, kunnen soms deuren openen. De boodschap die je wilt brengen, kan soms veel rustiger en beter aarden, als er een band is. Waarbij ook, geregeld gelachen wordt.
Naast humoristisch was paus Johannes ook een spiritueel mens. Zijn geestelijk dagboek getuigt daarvan. Ooit schrok hij ’s nachts wakker van een kwestie. En bedacht: ‘dat moet ik echt even, met de paus gaan bespreken’. In tweede instantie realiseerde hij zich, dat hij dat nu zelf was. ‘Dan moet de goede God het zelf maar, tot een goed einde brengen’, besloot Johannes. En sliep weer rustig, verder…
De tijd waarin wij nu leven maakt nog eens duidelijk, dat het inderdaad zo is. Dat we als mens niet zoveel en zeker niet alles, zelf in de hand kunnen hebben. De ‘goede paus’ werd hij genoemd. Het geeft ook een goed voorbeeld, voor onze tijd. Omdat je in zijn doen -en laten- kon merken dat hij eenvoudig van zijn medemensen hield. Beroemd zijn de woorden die hij tot de verzamelde menigte sprak op de avond van de Openingsdag van het Concilie, op 11 oktober 1962 (deze week, precies 60 jaar geleden). “Ga naar huis. En knuffel je kinderen en kleinkinderen, namens de paus…”
Gods mensenliefde. ‘In Godsnaam mensen liefhebben’ is de wapenspreuk van onze bisschop, Harrie Smeets. Die op 10 oktober in 2018, als bisschop bekend gegeven werd. Wat zou het goed zijn, als pastoraat vanuit dit perspectief vorm krijgt, zeggen Johannes.
Vanuit betrokkenheid. Op het hoogtepunt, of beter gezegd dieptepunt, van de Koude Oorlog – toen een atoomoorlog rakelings en angstwekkend dichtbij kwam – riep Johannes XXIII op tot vrede. Hij schreef een vredesbrief, Pacem in terris. Die zowel in Moskou als Washington gelezen werd. En hij werd mede daarom verkozen tot Time Magazine Man of the Year 1963. Overigens een overeenkomst met Franciscus, die in 2013 Person of the Year werd.
Openheid voor verandering. Paus Johannes XXIII riep het Concilie precies 60 jaar geleden niet bijeen, om nog eens plechtig te bekrachtigen wat men altijd al gezegd had. Maar om samen op zoek te blijven gaan. Naar een verwoording, en verwerkelijking van het geloof. ‘Het geloof is geen museumstuk, zo zei hij, dat we moeten conserveren’. Maar een licht, dat we laten stralen (Gaudet Mater Ecclesia). Johannes geloofde in de vitaliteit van geloof en van een hoop liefde. En wilde graag, frisheid ontsluiten. Hij sprak over ‘Aggiornamento’, bij de tijd blijven. Letterlijk vertaald: bij de dag, bij het dagelijkse leven, houden…
In de Nederlandse context, blijft dat nodig. Met vertrouwen in de aantrekkelijkheid van hoop, van aanpassing. Van vertrouwen houden in de toekomst.
Roger
